Her döviz iniş çıkışlarında ya da ekonomik olarak bir kriz havası oluşacak gibiyken duyduğumuz bazı terimler var. Bunlardan bir tanesi de devalüasyon. Para birimlerinin devalüasyona uğraması hakkında söylenenler neleri ifade ediyor? Devalüasyon nedir? Hangi durumlarda ortaya çıkar?

Devalüasyon, satın alma gücünün hükümet kararı ile resmi olarak düşürülmesi döviz kurunun yükseltilmesi anlamına gelmektedir. İthal edilen ürünlere olan ilginin azaltılması hedeflenerek yapılan bu işlem genellikle ekonomik problemlerin yaşandığı anlarda devreye girer. Devalüasyon, yerli paranın dövize oranla düşürülmesi işlemidir.

Peki bir çeşit kurtarma operasyonu diyebileceğimiz devalüasyon hangi değerler üzerinde uygulanır? Devalüasyon denilince neleri dikkate almalıyız?

Devalüasyon iki temel kur üzerinde kendini gösterir. Reel döviz kuru ve nominal döviz kuru olmak üzere ayrışan bu iki kur üzerinde devalüasyonu birlikte inceleyelim. Nominal kur, yabancı para biriminin yerli para karşısındaki değerini kapsayan veridir. Reel döviz kuru ise ülkenin para değerinin diğer ülkelerle karşılaştırılabilmesi açısından nominal kur üzerinden enflasyon etkisi göz önünde bulundurularak hesaplanan düzenlemedir. Bu iki değerin devalüasyon için önemi ise nominal değer üzerinden yaşanacak herhangi bir enflasyon artışının reel kur değerini arttırması ile bağlantılıdır. Böylelikle yerli para gücünün düşmesi bu değerler ile gözlemlenerek devalüasyon uygulaması düzenlenir ve uygulanması için çalışmalar yapılır.

Ülkemizde daha önce uygulanan devalüasyon çalışmaları genellikle cari açık krizlerinden meydana gelmiştir. 12 Eylül 1980 sonrası uygulanan devalüasyonlar bu duruma örnek niteliğindedir. Serbest döviz alımına geçilmesi, özel ekonomik girişimlere getirilen serbestlikler ile 1980 ve sonrası dönemlerinde çöken ekonomi ayakta tutulmaya çalışılmıştır.

Devalüasyonun olumlu ve olumsuz etkileriyle birlikte ülke refahının sağlanması açısından çoğu zaman başvurulan bir uygulama olarak varlığını sürdürecek gibi gözüküyor.