Fransızca kökenli Endeks terimi borsada işlem gören yatırım ürünlerinin değer değişimlerine göre genel tanımlar belirlenmesinde kullanılır. Genellikle hisse senedi performanslarının ölçümlenmesinde kullanılan önemli bir enstrümandır. Paranın satın alma değerinin zaman içerisindeki değişimini gösteren oransal olarak ifade edilmesidir.

Endeksler yatırım yapmış olduğun hisse senetlerini kontrol etmek ve işlemlerin gidişatını görmek açısından oldukça yardımcı bir araçtır. Piyasa dinamikleri ve ekonomik iniş çıkışların hisselere olan etkisini anlık olarak görüntülemek büyük bir fırsat niteliğindedir.

Endeksler hesaplanma şekline göre değişim göstermekle beraber işlem hacimlerine göre de farklılaşmaktadır. Oransal değişimler göz önünde bulundurularak basit endeks ve bileşik endeks olarak iki türe ayrılır.

Basit endeks, sadece bir tane hizmet veya malın zaman ve mekan değişimlerini oransal olarak gösterir. Peki basit endeks değerlendirilmesi yapılırken hangi adımlar izlenmelidir? Öncelikle değerlendirilmesi yani araştırılması yapılacak olan hizmet veya malın mekan ve zaman serisi elde edilir. Sonrasında kıyaslanacak unsurun değeri belirlenir ve sayısal formüller ile sabit esaslı ve değişken esaslı karşılaştırmalar yapılarak araştırma sonuçlanır.

Bileşik endeksler ise basit endeksin aksine birbiriyle ilgili birden çok mal veya hizmetin değişiminin oransal olarak gösterilmesidir. Endeksler ortalaması, ortalamalar endeksi, fisher endeksi, laspeyres endeksi teknikleri kullanılarak hesaplamalar yapılabilir.

Yatırım dünyasında ise endeks borsada işlem gören hisselerin zaman ve mekân değerlerinin değişimlerini oransal olara ölçümleyebilmek için kullanılmaktadır.

Borsa İstanbul’da en fazla işlemin gerçekleştiği endeks çeşitleri/endeks türleri; BİST 100 endeksi, BİST 30 endeksi ve BİST Bankacılık endeksidir. Bist 100 Borsa İstanbul’da işlem gören ve sermaye olarak en yüksek hacimli 100 hisse senedinin işlem performansını oransal olarak gösteren endekstir.