Opsiyon primi nedir? Opsiyon primi hangi formüllerle hesaplanır? Opsiyon primi nasıl hesaplanır? Opsiyon primini etkileyen faktörler nelerdir? Birçok yatırımcının aklında olan bu soruların cevaplarını birlikte öğrenelim…
Opsiyon primi, satıcının yaptığı bir opsiyon sözleşmesinden elde ettiği gelirdir. Opsiyon sözleşmelerinin temel faktörlerinden biri olan bu prim, alıcının daha düşük riskle işlem yapmasını sağlar. Sözleşmeler alım veya satım olmak üzere iki farklı şekilde yapılabilir. Bu sözleşmelerde long (uzun) ve short (kısa) call adı verilen iki taraf bulunur. Uzun taraf primi ödeyerek satışa sunulan varlığı belirli bir fiyattan satma ya da alma hakkına sahip olur. Kısa taraf ise bu hakkı satan kişidir.
Opsiyon Primi Hangi Formüllerle Hesaplanır?
Opsiyon primi hesaplama formülü için iki adet yöntem kullanılır. Bunlardan bir tanesi Black & Scholes modelidir. Modelin içinde faiz oranı, volatilite (piyasa dalgalanması), zaman, hisse senedinin fiyatı parametreleri bulunur. İkinci teorik hesaplama formülü ise Binom Dağılım Modelidir. Bu modelde, opsiyon fiyatının yukarı ve aşağı yönlü hareketleri göz önünde bulundurulur.
Opsiyonların taşıdığı alım ya da satım haklarının değeri dayanak varlık fiyatı ve vadeye kalan süreyle ilişkili olduğundan, opsiyon primlerinin teorik değerleri de içsel ve zaman değerinin birbirine eklenmesiyle bulunur.
Peki içsel değer ve zaman değeri nedir?
Opsiyon priminin içsel değeri doğrudan dayanak varlık fiyatı ve opsiyonun kullanım fiyatı arasındaki ilişkiyle bağlantılıdır. İçsel değer opsiyon kullanılacak olsa alınacak olan uzlaşı ödemesi kadardır. Buna göre, içsel değeri olan opsiyonlara kârda opsiyon denilirken, içsel değeri sıfır olan opsiyonlar zararda ya da başa baş opsiyonlardır.
Her opsiyonun içsel değeri yoktur, fakat vadesi olan her opsiyonun bir zaman değeri vardır. Zaman değeri, opsiyon an itibarıyla kârda da zararda da olsa, vade sonunda kârda bitebilme olasılığıyla ilişkilidir. Bir opsiyon primi içinde içsel değerinden arta kalan kısım daima zaman değerini verir.
Opsiyon Primi Nasıl Hesaplanır?
Opsiyon primi hesaplama işlemi için içsel değer ve zaman göstergeleri dikkate alınır. İçsel değer, hisse senedi gibi yatırım amaçlı satın alınacak varlığın gerçek fiyatı ve opsiyon sonucu kullanım maliyeti ile ilişkilidir. Dayanak varlığın fiyatı ile prim arasındaki fark pozitifse alım, negatifse satım opsiyon sözleşmesidir. Bu değer vade süresine bağlı değildir. Zaman değeri ise opsiyonun ne kadar süre boyunca geçerli olacağına yönelik bir parametredir. Bu parametre dayanak varlığın geçmiş dönemlerindeki piyasa oynaklığına da bağlıdır.
Opsiyon Primini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Opsiyon primini etkileyen faktörler hesaplama için kullanılan parametrelerdir. Bunlardan ilki dayanak varlığın fiyatıdır. Bu fiyat arttıkça opsiyon prim değeri de artar. Kullanım fiyatı ise alım-satımdaki farklı trendleri gösterir. Alım opsiyonlarında kullanım fiyatı arttığında prim azalırken satım opsiyonlarında değer artar. Kalan vade süresinin ve volatilite oranının fazlalığı ise her iki opsiyon için de değer artışı sağlar.