Yatırım araçlarından devlet tahvili veyahut tahvil işlemleri terimlerini oldukça sık duyuyoruz. Tahvil teriminin anlamı nedir? Yatırım araçlarındaki yer nedir? Nasıl kazanç sağlanır? Birlikte öğrenelim!
Devlet ya da özel şirketlerin öz kaynak sağlamak amacıyla çıkarttıkları belli süreli borçlanma senetleridir. Bu senetler borç olarak da geçer. Tahvil terimi bu sebeple borçlanma araçları olarak kategorize edilir.
Tahvil senedini alan kişi, senedin ait olduğu devlete/kuruluşa borç veren konumunda olur. Yatırımcı aldığı tahvil senedinin vadesine doğru orantılı olarakfaiz oranından getiri sağlar. Tahvillerde getiri kaynağı olan faizler için yaşanacak değişiklikleryalnızca mevzuat düzenlemelerinde gerçekleşebilir. Getiri sabittir. Barındırdığı risk, getirisi ve satışa sunulduğu yer olarak tahvil senetleri çeşitlilik göstermektedir. Tahvil türleri Devlet Tahvili, Özel Sektör Tahvilleri, Sabit ve Değişken Faizli Tahvillerolarak çeşitlenir. Bu tahvil türlerini yakından inceleyelim:
Devlet Tahvili, devlet garantili, düşük riskli ve sabit getirili araçlara yatırım yapmak isteyenlerin tercihi olan devletin 1 yıldan uzun vadeli borçlanma ihtiyaçlarını karşılamak için çıkarılan borçlanma senetleridir. Devlet, bu borçlanma aracında belirli vadede belirlenmiş olan faizi ödemeyi garanti etmektedir. Kuponlu ve kuponsuz olarak ihraç edilen devlet tahvillerinde faiz her zaman daha düşüktür.
Özel Sektör Tahvili, devletin veya anonim ortaklıkların en az 1 yıl ve daha uzun vadeyle, ödünç para bulmak amacıyla çıkardıkları borçlanma senetleridir.
Endeksli Tahviller, endekse konu olan faktörün iniş ve çıkışlarının yatırımı etkilememesi hedef alınır. Örneğin; Enflasyon endeksli bir tahvil türü yatırımın enflasyon karşısında zarar görmemesi için işleme konulur. Endeksli Tahvillerde piyasa değişkenlerine karşın reel getiri oynaklık göstermez.
Tüfe’ye Endeksli Devlet Tahvillerinde, borçlanma vadesi avantajı bulunmaktadır. Tüketici fiyat endeksine göre düzenlenen tahvillerde reel getiri garantisi verilir. Vade süresi içerisinde enflasyon getiriyi etkilemez. Bu durum yatırımlar tarafından TÜFE’ye endeksli tahvillerin daha fazla tercih edilmesini sağlamaktadır. Çoklu fiyat ihale yöntemi ile ihraç edilen bu tahvil türünde en uzun vade 5 yıldır.
Değiştirilebilir Tahviller (DET) ise işlem gören hisse senetleri ile değiştirilerek alternative bir yatırım ürünü fırsatı sunar. Vadesi 365 günden az olmamak şartıyla borsada işlem gören başka bir kağıtla değiştirilebilir. Işlemden önce faiz ödemesi nakit olarak yapılır. Değişim nominal değer baz alınarak hayata geçirilir.